“AI‑ERP volwassen? Voor 90% is het toneelspel. Onder de motorkap durft bijna niemand AI te laten handelen. Te spannend. Te ingrijpend. Te confronterend.”
Organisaties staan op een kantelpunt. Niet omdat AI ineens slimmer is geworden, maar omdat ze nu moeten bepalen welke rol ze het durven geven.
Niet technisch, maar operationeel. Niet in theorie, maar in de dagelijkse praktijk.
Om dat gesprek scherp te voeren, is één vraag cruciaal: waar staan we eigenlijk?
Het AI‑ERP volwassenheidsmodel helpt dat zichtbaar te maken.
Het maakt onderscheid tussen registreren, analyseren, assisteren en handelen.
Geen roadmap, geen belofte, maar een lens.
Een lens die vier fundamenteel verschillende rollen van AI blootlegt:
1. Registreren — vastleggen wat er gebeurt
De laag waar de meeste organisaties nog steeds het grootste deel van hun tijd doorbrengen.
Hier wordt vastgelegd wat er gebeurt: transacties, orders, voorraden, uren, statussen.
AI speelt hier nauwelijks een rol, hooguit in het opschonen of structureren van data.
2. Analyseren — begrijpen wat er gebeurt
Hier ontstaat inzicht. Rapportages, dashboards, KPI’s, voorspellende modellen.
AI herkent patronen, afwijkingen en trends. Maar blijft passief: de mens moet nog steeds interpreteren en beslissen.
3. Assisteren — helpen bij wat er moet gebeuren
De laag waar AI echt begint te werken. AI doet voorstellen, vult aan, prioriteert en signaleert risico’s.
Hier ontstaat operationele waarde: minder fouten, snellere beslissingen, betere keuzes.
Leveranciers zitten hier al volop, organisaties nog niet.
4. Handelen — uitvoeren wat er moet gebeuren
De laag waar AI zelfstandig stappen zet binnen duidelijke kaders. Niet autonoom, maar gecontroleerd.
AI voert uit wat anders handmatig zou gebeuren: routeren, plannen, matchen, corrigeren.
Technologie is hier verder dan de meeste organisaties durven toegeven.
De vier lagen als machtsstructuur
System of Record (De Bron)
De formele waarheid van de organisatie. Het bepaalt wat een contract, order, voorraad en verplichting is.
Het is geen database: het is de juridische en operationele werkelijkheid van de organisatie.
System of Intelligence (Het Inzicht)
Leest, interpreteert en analyseert. Het ziet patronen die mensen missen en adviseert op basis daarvan, maar handelt niet. Het blijft wachten op de mens voor de volgende stap.
System of Assistance (De Begeleiding)
Doet voorstellen, corrigeert, vult aan en suggereert. Het brengt je tot 90% van de taak, maar de laatste klik blijft bij jou. Elke wijziging aan de waarheid vraagt een menselijke handtekening. Jij bent de filter, de rem, de eindverantwoordelijke.
System of Action (De Executie)
Voert uit binnen duidelijke kaders. Het schrijft naar de bron. Het plaatst orders, wijzigt voorraad, activeert verplichtingen. Dit is geen “volgende stap”, maar een machtsverschuiving: AI wordt collega, actor, uitvoerder.
Het model werkt niet alleen binnen één organisatie
Dit gesprek gaat al lang niet meer alleen over jouw organisatie. De snelheid waarmee leveranciers nieuwe mogelijkheden bouwen, en de mate waarin technologie al verder is dan veel bedrijven denken, maken dat je volwassenheid nooit los kunt zien van de omgeving waarin je opereert.
Het model werkt voor het hele ecosysteem. Het laat zien in welke laag organisaties vandaag opereren, in welke laag leveranciers al oplossingen aanbieden, en hoe groot de afstand daartussen is.
Sommige organisaties blijven hangen in registreren en analyseren, terwijl technologie en leveranciers al klaarstaan in assisteren en handelen.
Waar staan organisaties?
Veel organisaties denken dat ze al ver zijn met AI, maar de meeste blijven steken in lagen waar de mens nog steeds het werk moet doen. Waar AI slim is, maar passief. Waar inzichten ontstaan, maar geen acties volgen. Waar de bottleneck niet technologisch, maar menselijk is.
De verschuiving begint wanneer AI niet langer informeert, maar daadwerkelijk gaat doen. Het wacht niet op toestemming of een klik, maar zegt: “Ik regel dit.” En het staat niet aan de zijlijn, maar grijpt midden in het proces in.
En precies daar beslist een organisatie of AI een extra laag complexiteit wordt of een bron van beweging.
Het AI‑ERP volwassenheidsmodel laat zien waar je staat, waar je naartoe kunt, en welke kloof je moet overbruggen om van intelligentie naar actie te komen.
De volwassenheidsvraag
Daar ontstaat de volwassenheidsvraag: hoe ver wil je gaan, en hoe ver kun je gaan?
Volwassenheid gaat niet over technologie.
Niet over features.
Niet over wat een leverancier kan laten zien in een demo.
Volwassenheid gaat over drie vragen:
- • Waar staat jouw organisatie vandaag?
- • Waar staat jouw leverancier?
- • Hoe ver wil je — en kun je — meegaan?
Het AI‑ERP volwassenheidsmodel maakt die drie perspectieven zichtbaar in één beeld.
En precies dat maakt het een volwassenheidsmodel.
Waarom dit nu relevant is
Omdat de markt versnelt.
Omdat leveranciers al in laag 3 en 4 bouwen.
Omdat organisaties die in laag 1 en 2 blijven hangen, straks niet meer kunnen aansluiten.
Niet omdat ze niet willen.
Maar omdat ze niet zien waar ze staan.
Het vier‑lagen model geeft die helderheid terug.
De beweging die organisaties moeten maken
Niet van laag 1 naar laag 4.
Niet van registreren naar handelen.
Niet van nul naar honderd.
Maar van onbewust naar bewust.
Van “we doen al iets met AI” naar “we weten precies in welke laag we zitten en waarom”.
Van technologie‑gedreven naar proces‑gedreven.
Van hype naar volwassenheid.
