Due diligence op het gebied van duurzaamheid van bedrijven
Op 25 juli 2024 is de richtlijn inzake due diligence op het gebied van duurzaamheid van bedrijven (Corporate Sustainability Due Diligence Directive - Richtlijn 2024/1760 [1]) in werking getreden. Het doel van deze richtlijn is om duurzaam en verantwoord bedrijfsgedrag te bevorderen in de activiteiten van bedrijven en in hun wereldwijde waardeketens. De nieuwe regels zorgen ervoor dat bedrijven die onder het toepassingsgebied vallen, de negatieve gevolgen voor mensenrechten en het milieu van hun acties binnen en buiten Europa identificeren en aanpakken.
Wat zijn de voordelen van deze regels?
Voor burgers:
Voor bedrijven:
Voor ontwikkelingslanden:
Wat zijn de verplichtingen voor bedrijven?
Deze richtlijn stelt een corporate due diligence-plicht in.
De kernelementen van deze plicht zijn het identificeren en aanpakken van potentiële en daadwerkelijke negatieve gevolgen voor mensenrechten en milieu in de eigen activiteiten van het bedrijf, hun dochterondernemingen en, indien gerelateerd aan hun waardeketen(s), die van hun zakenpartners. Daarnaast legt de richtlijn een verplichting op voor grote bedrijven om, door middel van beste inspanningen, een transitieplan voor klimaatveranderingmitigatie aan te nemen en in werking te stellen, afgestemd op de klimaatneutraliteitsdoelstelling van het Akkoord van Parijs in 2050, evenals tussentijdse doelstellingen onder de Europese klimaatwet.
Voor welke bedrijven gelden de nieuwe EU-regels?
De richtlijn bevat bepalingen om de naleving te vergemakkelijken en de lasten voor bedrijven te beperken, zowel wat betreft het toepassingsgebied als in de waardeketen.
Microbedrijven en MKB's vallen niet onder de voorgestelde regels. De richtlijn biedt echter ondersteunende en beschermende maatregelen voor MKB's, die indirect kunnen worden getroffen als zakenpartners in waardeketens.
Wat zijn de geschatte kosten van de nieuwe regels voor bedrijven?
Bedrijven zullen het volgende moeten dragen:
- De kosten voor het opzetten en uitvoeren van het due diligence-proces.
- Transitiekosten, waaronder uitgaven en investeringen om de eigen bedrijfsvoering en waardeketens van een bedrijf aan te passen om te voldoen aan de due diligence-verplichting, indien nodig.
Hoe worden de nieuwe regels gehandhaafd?
De regels voor due diligence op het gebied van duurzaamheid van ondernemingen worden gehandhaafd via:
Waarom moet de EU duurzaam ondernemingsgedrag bevorderen?
De richtlijn draagt bij aan de rechtvaardige transitie naar een duurzame economie, waarin bedrijven een sleutelrol spelen.
Een breed scala aan belanghebbende groepen, waaronder vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, EU-burgers, bedrijven en ondernemersverenigingen, heeft opgeroepen tot verplichte regels voor due diligence. 70% van de bedrijven die op de openbare raadpleging reageerden, stuurde een duidelijke boodschap: EU-actie op het gebied van due diligence op het gebied van duurzaamheid van bedrijven is nodig.
Een derde van de bedrijven erkende de noodzaak om actie te ondernemen en neemt maatregelen om de negatieve effecten van hun acties op mensenrechten of het milieu aan te pakken, maar de vooruitgang is traag en ongelijk. De toenemende complexiteit en het mondiale karakter van waardeketens maken het voor bedrijven lastig om betrouwbare informatie te krijgen over de activiteiten van zakenpartners. De versnippering van nationale regels over due diligence-verplichtingen op het gebied van duurzaamheid vertraagt de invoering van goede praktijken verder. Op zichzelf staande maatregelen van sommige lidstaten zijn niet voldoende om bedrijven te helpen hun volledige potentieel te benutten en duurzaam te handelen.
EU-regels bieden een uniform juridisch kader en zorgen voor een gelijk speelveld voor bedrijven in de hele interne markt van de EU. Dergelijke regels bevorderen ook het internationale concurrentievermogen, vergroten de innovatie en zorgen voor rechtszekerheid voor bedrijven die duurzaamheidseffecten aanpakken. De richtlijn stuurt bedrijven aan op verantwoord gedrag en zou een nieuwe wereldwijde norm kunnen worden met betrekking tot verplichte due diligence op het gebied van milieu en mensenrechten.
Wat zijn de volgende stappen?
De lidstaten moeten de richtlijn uiterlijk 26 juli 2026 in nationaal recht omzetten en de relevante teksten aan de Commissie meedelen. Een jaar later gaan de regels in op de eerste groep ondernemingen, volgens een gefaseerde aanpak (met volledige toepassing op 26 juli 2029).
De Commissie zal een reeks richtsnoeren opstellen die bedrijven moeten helpen bij het uitvoeren van due diligence.
Referenties
Directive (EU) 2024/1760 of the European Parliament and of the Council of 13 June 2024 on corporate sustainability due diligence and amending Directive (EU) 2019/1937 and Regulation (EU) 2023/2859 (Text with EEA relevance)